Crypto Island stawia na regulacje. Czy należy obawiać się ram prawnych dla rynku kryptowalut?

Entuzjastyczne podejście Malty do technologii rozproszonego rejestru sprawiło, że stała się ona jednym z najatrakcyjniejszych miejsc dla podmiotów prowadzących działalność w obszarze kryptowalut. W odróżnieniu od większości krajów na świecie, które w swoich stanowiskach wyrażały sceptyczne nastawienie do walut wirtualnych, wskazując wyłącznie na wysoki poziom ryzyka z jakim się wiążą, Malta dostrzegła korzyści, jakie – przy zapewnieniu odpowiednich ram prawnych i nadzoru – mogą one przynieść gospodarce państwa. Zapowiedz o przeniesieniu swojej siedziby na tę wyspę zapowiedziała w marcu największa giełda kryptowalut na świecie – Binance, która mimo swojej krótkiej, kilkumiesięcznej działalności generuje o 1/4 wyższe zyski niż Deutsche Bank, czyli największy bank w Niemczech, z prawie 150-letnią tradycją.

Co przyciąga przedsiębiorców na Maltę?

Przede wszystkim transparentność oraz pewność prawa. Nie ulega wątpliwościom, że każda próba dopasowania nowych technologii do zastanych instytucji prawnych, stanowi ogromne wyzwanie, wymagające wnikliwej analizy przepisów i dokładnej znajomości specyfiki danej innowacji. Malta wyszła naprzeciw tym trudnościom, zapowiadając wprowadzenie ram prawnych dla działalności opierającej się na technologii rozproszonego rejestru (DLT). Najważniejsze postanowienia wynikające dokumentu konsultacyjnego „Malta a leader in DLT regulation” to:

1.Utworzenie Urzędu Cyfrowej Innowacji (Malta Digital Innovation Authority, dalej jako: „MDIA”) – Malta Digital Innovation Authority Bill, dalej jako: „ustawa MDIA”

Zgodnie z projektem ustawy MDIA ma być spółką posiadającą osobowość prawną tj. zdolną do zawierania umów, nabywania we własnym imieniu praw, w tym prawa własności nieruchomości, zaciągania zobowiązań a także pozywania i bycia pozywaną.

Wśród celów, do realizacji których MDIA jest tworzona można wymienić m.in.:

• promowanie polityk rządowych, które sprzyjają rozwojowi Malty jako centrum innowacji technologicznych, w szczególności w zakresie wdrażania technologii rozproszonego rejestru (DLT), w tym jej przyjęcia w systemach administracji publicznej;
• wspieranie, promowanie oraz ułatwianie rozwoju i wykorzystania technologii rozproszonego rejestru;
• ochrona konsumentów korzystających z zastosowań technologii rozproszonego rejestru;
• ujednolicenie praktyk oraz – jeśli zajdzie taka potrzeba – dostosowanie przepisów do norm międzynarodowych, w szczególności z norm Unii Europejskiej;
• wspieranie właściwych organów w zakresie ochrony danych osobowych;
• promowanie oraz – w razie konieczności – egzekwowanie przestrzegania zasad etycznych i przepisów prawa podczas projektowania i wykorzystywania technologii rozproszonego rejestru;
• kontrolowanie jakości i bezpieczeństwa usług opartych na technologii rozproszonego rejestru;
• monitorowanie i nadzór nad rozwojem nowych technologii na Malcie.

W celu zapewnienia sprawnej współpracy pomiędzy MDIA a innymi organami administracji publicznej przewiduje się powołanie Rady Koordynacyjnej (The Joint Co-ordination Board).Projekt ustawy o MDIA zakłada także utworzenie Krajowej Komisji Etyki Technologicznej (National Technology Ethics Committee), której celem będzie promowanie dobrych praktyk w zakresie uczciwego i legalnego wykorzystywania nowych technologii a także dbałość o zachowanie najwyższych standardów przy wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań.

2. Utworzenie dobrowolnego rejestru Dostawców Usług Technologicznych (Technology Service Providers) oraz certyfikacji platform DLT – Technology Arrangements and Services Bill, dalej jako „ustawa TAS”.

Zgodnie z projektem ustawy TAS każdy podmiot, który świadczy usługi:

• w stosunku do dowolnej platformy DLT, która jest certyfikowana przez MDIA;
• na Malcie lub z Malty; lub
• poprzez maltańskie osoby prawne; lub
• w innych przypadkach, jeśli minister właściwy do spraw Gospodarki Cyfrowej tak postanowi

może fakultatywnie wystąpić do MDIA z wnioskiem o certyfikację Porozumienia Technologicznego (Technology Arrangement).

W celu rozpatrzenia wniosku MDIA ma dokonywać oceny proponowanego rozwiązania technologicznego pod kątem spełnienia określonych kryteriów, w szczególności zgodności z obowiązującymi przepisami, przestrzegania zasad etycznych oraz zapewnienia odpowiednich standardów bezpieczeństwa.

Ustawa MDIA oraz ustawa TAS zakładają utworzenie 2 kategorii Dostawców Usług Technologicznych:

• Audytorów Porozumienia Technologicznego – podmiotów, które dokonują przeglądu i oceny Porozumienia Technologicznego w oparciu o szereg wcześniej określonych kryteriów.
• Administratorów Porozumienia Technologicznego – podmiotów, które przyjmują odpowiedzialność za zarządzanie lub kontrolowanie Porozumienia Technologicznego.Co interesujące, ustawa TAS ma początkowo obejmować swoim zakresem wyłącznie platformy DLT i smart kontrakty. Nie wyklucza się jednak w przyszłości rozszerzenia definicji Porozumień Technologicznych o inne rozwiązania np. związane ze sztuczną inteligencją.

3. Uchwalenie ustawy o walutach wirtualnych oraz wprowadzenie jasnych zasad przeprowadzania procesu Initial Coin Offering – Virtual Currencies Bill, dalej jako: „ustawa o walutach wirtualnych”.

Głównym założeniem proponowanej ustawy jest stworzenie ram prawnych dla procesu przeprowadzania ICO, w tym określenia minimalnych wymogów jakie spełnić musi „emitent” tokenów a także informacji, jakie muszą zostać zamieszczone w White Paper. Zgodnie z propozycją MFSA (The Malta Financial Services Authority) przewiduje się przeprowadzanie tak zwanego „testu instrumentów finansowych”, którego celem będzie ustalenie, czy dany token powinien zostać zaklasyfikowany się jako instrument finansowy, a w konsekwencji zostać objęty odpowiednim regulacjami prawa rynku kapitałowego. Jeśli wynik okaże się negatywny zastosowanie znajdzie wyłącznie procedowana ustawa o walutach wirtualnych.

Dodatkowo, przewiduje się także objęcie regulacjami niektórych podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptowalut, w tym brokerów, giełdy, dostawców portfeli, zarządzających aktywami, doradców inwestycyjnych i animatorów rynku. Na mocy proponowanej ustawy MFSA zostanie wyposażona w kompetencje nadzorcze nad rynkiem kryptowalut, które w dużej mierze odzwierciedlać mają uprawnienia wynikające z przepisów dotyczących usług finansowych. Zakłada się także ścisłą współpracę pomiędzy MFSA a MDIA w zakresie tak zwanych cyfrowych usług finansowych (Digital Financial Services).

Z dokumentu konsultacyjnego wynika również, że w niedalekiej przyszłości wprowadzona zostanie definicja walut wirtualnych oraz klasyfikacja tokenów oferowanych w ICO, uwzględniająca ich zróżnicowany charakter.

Przedstawione rozwiązania mają na celu zagwarantowanie pewności prawa w przestrzeni, która obecnie pozostaje poza zakresem regulacji, co powoduje szereg niejasności odnośnie do wymaganych zezwoleń, osobowości prawnej czy zastosowania prawa w stosunku do smart kontraktów.

Czy powyższych regulacji należy się obawiać?

Dokument konsultacyjny jasno wskazuje, że założeniem proponowanych regulacji jest stworzenie odpowiednich warunków do dalszego rozwoju istniejących sektorów a także tworzenia nowych. Procedowane zmiany mają przyciągnąć nowych inwestorów zagranicznych na Maltę oraz ułatwić transfer know-how, nowych umiejętności i rozwiązań dla całej społeczności.

Czy regulowanie rynku kryptowalut jest zasadne?

W mojej ocenie – jak najbardziej. Z punktu widzenia uczestników rynku, brak jasnego i spójnego stanowiska w kwestii prawnej kwalifikacji kryptowalut może nieść za sobą dużo bardziej dolegliwe konsekwencje niż całkowity zakaz ich obrotu. Wątpliwości co do interpretacji obowiązujących przepisów sprawiają, że interesy inwestorów nie są należycie chronione. Wprowadzenie jasnych zasad dotyczących funkcjonowania tego sektora pozwoli na uniknięcie trudności, jakie pojawiają się podczas prób dostosowania działalności do wymogów przewidzianych przez prawo. Przedsiębiorcy i inwestorzy powinni być w stanie samodzielnie ocenić, kiedy prowadzona przez nich działalność jest w pełni legalna lub irrelewantna z punktu widzenia obowiązujących przepisów, a kiedy wymaga uzyskania szczególnych zezwoleń.

Należy również pamiętać, że odpowiednie regulacje pozwolą także na zredukowanie liczby oszustw i piramid finansowych, dla których przestrzeń pozbawiona jakiegokolwiek nadzoru sprawia idealne warunki rozwoju.

Rzecz jasna, regulacje muszą być wprowadzone w sposób racjonalny. Zbyt kazuistyczne lub restrykcyjne przepisy mogą doprowadzić do przestoju w rozwoju nowych technologii. Uważam, że obrót kryptowalutami wymaga określenia minimalnych ram prawnych, które pozwolą na wyeliminowanie wątpliwości jakie wiążą się z ich funkcjonowaniem, ale jednocześnie będą uwzględniać ich swoisty charakter. Nie można bowiem zapominać, że rynek walut wirtualnych rozwinął się jako alternatywna do tradycyjnego, ściśle nadzorowanego rynku finansowego.

.