Intial Coin Offering (ICO) czyli Pierwsza Oferta Tokenów to nowy sposób pozyskiwania kapitału bazujący na technologii blockchain. Jego niekwestionowaną zaletą jest możliwość pozyskania dużego kapitału w bardzo krótkim czasie, bez konieczności dopełnienia skomplikowanych procedur jakie wiążą się na przykład z wprowadzeniem akcji na giełdę lub finansowaniem w ramach Venture Capital. Z drugiej strony, brak konkretnych regulacji prawnych, powoduje, że ICO jest procesem niezwykle ryzykownym.
Initial Coin Offering a Initial Public Offering
Nazwa ICO nie bez powodu nawiązuje do pierwszej oferty publicznej (ang. Initial Public Offering, IPO). W ramach ICO inwestorzy – podobnie jak w przypadku IPO – finansują projekt, który ich zdaniem ma szansę osiągnąć w przyszłości duży sukces. Cały proces pierwszej emisji tokenów przebiega bardzo podobnie do debiutu spółki na giełdzie. Zarówno IPO jak i ICO pozwalają przedsiębiorcom pozyskać duży kapitał na realizację nowych przedsięwzięć a także wypromować własną markę.
Initial Pubic Offering
Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. Nr 184, poz. 1539 z późn. zm.) (dalej „Ustawa o ofercie publicznej”) przez pierwszą ofertę publiczną należy rozumieć udostępnianie, co najmniej 150 osobom lub nieoznaczonemu adresatowi, w dowolnej formie i w dowolny sposób, informacji o papierach wartościowych i warunkach ich nabycia, stanowiących wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o nabyciu tych papierów wartościowych. Innymi słowy, IPO więc zatem pierwszą czynnością, która umożliwia obrót papierami wartościowymi spółki na rynku regulowanym. Przeprowadzenie całego procesu wymaga spełnienia szeregu uwarunkowań prawnych. Jednym z najistotniejszych elementów pierwszej oferty publicznej jest – co do zasady – przygotowanie prospektu emisyjnego, czyli dokumentu zawierającego najistotniejsze dane dotyczące emisji papierów wartościowych. Minimalne wymogi informacyjne, które należy w nim uwzględnić określa Rozporządzenie Komisji (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. Zgodnie z powyższym aktem, w prospekcie emisyjnym powinny znaleźć się informacje związane m.in. działalnością prowadzoną przez emitenta, jego sytuacją finansową oraz perspektywami rozwoju, a także czynnikami ryzyka czy warunkami oferty. Prospekt emisyjny podlega zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Finansowego. Warto zaznaczyć, że w czerwcu 2017 r. uchwalone zostało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z ofertą publiczną lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych, na mocy którego obowiązkiem sporządzenia i zatwierdzenia prospektu nie będą już objęte oferty papierów wartościowych o łącznej wartości niższej niż 1 mln euro. Rozporządzenie weszło w życie 20 lipca ubiegłego roku, natomiast zasadniczo zastąpi dotychczasowe regulacje 21 lipca 2019 r.
Initial Coin Offering
Zamiast akcji, uczestnicy ICO otrzymują tokeny, czyli jednostki bazujące na kryptografii, ucieleśniające prawa podmiotowe. Na marginesie rozważań dotyczących ICO należy zwrócić uwagę na różnicę dzielącą token od kryptowaluty. Mimo, iż oba pojęcia odnoszą się do desygnatów opierających się na technologii blockchain, których zastosowanie jest zbliżone, nie mogą być ze sobą utożsamiane. Kryptowaluta (coin) odnosi się do jednostki będącej surogatem pieniądza, ma charakter wymienny i spekulacyjny. W szczególności może stanowić przedmiot obrotu na giełdzie walut cyfrowych. Token ma z kolei szersze zastosowanie, jego funkcja nie musi sprowadzać się wyłącznie do czynności „płatniczych” – może być wykorzystywany na przykład jako narzędzie do obsługi konkretnej aplikacji. Istnienie tokenów nie jest samoistne, lecz funkcjonuje w oparciu o konkretną platformę (najczęściej Ethereum).W praktyce granica między tokenem a coinem jest bardzo nieostra. W dużej części przypadków dana jednostka kryptograficzna może być zakwalifikowana zarówno jako kryptowaluta jak i token.
Należy zwrócić uwagę, że Initial Coin Offering może realizować 2 cele:
Cele mogą być spełnione łącznie lub osobno, bowiem „emisja” tokenu służącego wyłącznie do obsługi prywatnej platformy nie stoi na przeszkodzie późniejszemu wprowadzeniu go na giełdę kryptowalut.
Podczas ICO wpłaty nie następują także w pieniądzu fiducjarnym, lecz w określonej kryptowalucie (w praktyce najczęściej Ethereum, choć nie jest to warunek), co następnie w ramach smart kontraktu zostaje automatycznie przeliczone na liczbę przysługujących tokenów i zapisane w systemie rozproszonego rejestru.
W ramach ICO zamiast prospektu emisyjnego sporządza się natomiast tak zwany „white paper” czyli notę informacyjną zawierającą najważniejsze założenia projektu. Treść zamieszczona w white paper nie jest jednak w żaden sposób weryfikowana, co powoduje, że inwestycje w start-upy, poszukujące kapitału w ramach ICO są obarczone dużym poziomem ryzyka. Dokładna analiza white paper a także wnikliwa weryfikacja informacji w nich zawartych mają zatem fundamentalne znaczenie podczas oceny wiarygodności całego projektu. Analiza dotychczasowej praktyki prowadzi do wniosku, że white paper powinien zawierać:
-dokładny opis założeń projektu, obszary zastosowania i perspektywy rozwoju
-opis zastosowanej technologii wraz ze szczegółowymi danymi technicznymi
-harmonogram wydarzeń związanych z „emisją” nowego tokenu
-informacje dotyczące zespołu i posiadanego doświadczenia
-minimalną i maksymalną liczbę „emitowanych” tokenów
Jak działa ICO?
Przedsiębiorca, który planuje pozyskać kapitał w ramach ICO rejestruje swój projekt na odpowiedniej platformie (najczęściej Ethereum). Po nadejściu terminu ICO inwestorzy wpłacają środki na odpowiednią platformę, które zostają automatycznie przeliczone na liczbę przysługujących tokenów. Jeśli po zakończeniu zbiórki minimalna liczba tokenów zostanie osiągnięta, inteligentny kontrakt automatycznie przesyła środki do portfela emitenta i rejestruje tokeny na koncie inwestorów. Jeśli zaś minimalna liczba tokenów nie zostanie zebrana, inteligentny kontrakt automatycznie przenosi środki z powrotem do portfeli inwestorów. Cały proces odbywa się zatem w przestrzeni cyfrowej i jest całkowicie zautomatyzowany.
Czy ICO to rodzaj IPO?
Ze względu na fakt, że w obowiązującym stanie prawnym tokeny lub kryptowaluty nie mogą być w Polsce kwalifikowane jako papiery wartościowe, nie jest dopuszczalne stosowanie do ICO przepisów ustawy o ofercie publicznej. W konsekwencji – mimo pewnych podobieństw – Initial Coin Offering nie może być traktowany jako nowa postać Initial Public Offering. Niesie to za sobą doniosłe implikacje prawne, w szczególności „emitent” tokenów nie ma obowiązku stosowania się do rygorystycznych wymogów wynikających z Ustawy o ofercie publicznej. Nie oznacza to bynajmniej, że podmiot pozyskujący kapitał w ramach ICO nie ponosi żadnej odpowiedzialności za swoje działania i nie jest obowiązany do dostosowania swojej działalności do innych przepisów – prawna kwalifikacja pozyskiwania kapitału w ramach Initial Coin Offering będzie przedmiotem kolejnego postu.